بنابر گزارشی که سازمان تأمين اجتماعی منتشر کرده، در سال گذشته بيست هزار نفر در حوادث ناشی از کار آسيب ديده و يکصد نفر نيز بر اثر وقوع حادثه در محيط کار جان باخته اند. به گزارش دفتر آمار و محاسبات اقتصادی و اجتماعی سازمان تأمين اجتماعی، نوزده هزار نفر از آسيب ديدگان محيطهای کارگری سلامتی خود را به دست آورده اند. در اين گزارش به وضعيت يکهزار نفر ديگری که دچار آسيب شده اند اشاره ای نشده و معلوم نيست اين افراد بعد از درمان به سر کار خود برگشته يا به دليل ازکار افتادگی امکان ادامه کار پيدا کرده اند يا نه. اين در حالی است که معمولاً سازمان تأمين اجتماعی افراد حادثه ديده را به "آسيب ديده کلی"، "آسيب ديده جزئی" و "پرداخت غرامت نقص عضو" تقسيم می کند تا برای آنها مستمری در نظر بگيرد. هزينه های از کار افتادگی بسيار بالاست و برآورها نشان می دهد که سازمان تأمين اجتماعی بايد به هر از کار افتاده به طور متوسط ۴۵ ميليون تومان مستمری پرداخت کند. سازمان تأمين اجتماعی بی احتياطی را علت نيمی از حوادث حين کار دانسته و بريدگی، شکستگی و سقوط را مهمترين حوادث حين کار در ايران معرفی کرده است. قطع دست و انگشت دست شايعترين حادثه حين کار در ايران است و تقريباً نيمی از حوادث حين کار را تشکيل می دهد. استانهای تهران و اصفهان بيشترين و استانهای خراسان جنوبی و سيستان و بلوچستان کمترين آمار حوادث ناشی از کار را به خود اختصاص داده اند. تجمع فعاليتهای اقتصادی در شهرهای بزرگی نظير تهران و اصفهان می تواند علت بالا بودن آمار حوادث در اين شهرها باشد. بيشترين حوادث کار در فصل تابستان و کمترين حوادث در فصل زمستان رخ داده است که به نظر می رسد رشد فعاليتهای اقتصادی، بخصوص کارهای ساختمانی در تابستان و رکود فعاليتها در زمستان علت اين مسئله باشد. گزارش سازمان تأمين اجتماعی نشان می دهد که حوادث حين کار بيشتر در ساعت اوليه روز بين ده تا يازده صبح رخ داده است. آمار نشان می دهد که حوادث ناشی از کار هر ساله افزايش يافته و از شانزده هزار و ۳۸۳ مورد در سال ۸۲ به بيست هزار مورد در سال گذشته رسيده است. بر اساس آمار رسمی، هيجده هزار و ۴۸۶ نفر نيز در سال ۸۳ حين کار دچار حادثه شده و ۸۳ نفر از اين تعداد جان خود را از دست داده اند. اين آمار کارگرانی را در بر می گيرد که بيمه اند و تحت پوشش سازمان تأمين اجتماعی قرار دارند وگرنه آمار مرگ و مير ناشی از کار بسيار بيشتر از اين رقم است. بر اساس گزارش سازمان پزشکی قانونی در سال های ۸۲ و ۸۳ به ترتيب ۵۱۷ و ۶۹۷ نفر در حوادث و بيماريهای ناشی از کار جان باخته اند. برخی از کارشناسان بين بيمارهای شغلی و حوادث ناشی از کار تفاوت قائلند و معتقدند به دليل نبود آمار رسمی در زمينه بيمارهای شغلی نمی توان برآورد دقيقی از ميزان خسارتها و مرگ و مير ناشی از کار در ايران ارائه داد.

****************************

فرم گزارش خطر

**۸۸*****************************************

ناصر الهي امروز در گفتگو با خبرنگار فارس در اهواز، خوزستان را داراي بالاترين صنايع انفجاري در كشور شامل نفت، گاز، پتروشيمي و انرژي اتمي عنوان كرد و اظهار داشت: در حالي كه ايمني در صنعت، حرف اول را مي‌زند و در استاني كه بايد بنياد صنعت با ايمني زده شود، هيچگونه متخصصي تربيت نشده است.
بنيانگذار انجمن علوم ايمني ايران گفت: خاستگاه ايده تشكيل انجمن علوم ايمني ايران با توجه به تجربيات و تحقيقات ميداني بنيانگذاران آن در صنايع نفت خوزستان و لمس مشكلات پس از حادثه در صنايع مهم حادثه ساز، شهر اهواز بوده و اين انجمن با هدف گسترش، پيشبرد و ارتقاي علم ايمني در صنايع، توسعه كيفي نيروهاي متخصص، و بهبود بخشيدن به امور آموزشي و پژوهشي در زمينه‌هاي مختلف ايمني صنعتي كشور آغاز به كار كرده است.
وي با بيان اينكه رشته‌هاي تحصيلي مرتبط با ايمني در دانشگاه‌هاي آزاد و غيرانتفاعي كه به آموزش‌هاي عمومي و نه تخصصي ايمني اختصاص دارد، به مراتب بيشتر از دانشگاه‌هاي دولتي داير شده، گفت: دانشگاه دولتي اهواز با وجود تقاضاهاي مكرر وزارت علوم تا كنون اقدام به داير كردن اين رشته‌ها نكرده است كه اميدواريم با حمايت‌هاي استانداري خوزستان بتوان اين رشته‌ها را در استان توسعه داد.
الهي با انتقاد از عملكرد وزارت علوم در آموزش و گسترش رشته‌هاي مرتبط با ايمني، نقش وزارت بهداشت را بر خلاف وزارت علوم در پيشبرد آن بسيار حائز اهميت خواند و اظهار داشت: وزارت علوم با تربيت نيرو در زمينه‌هاي ايمني عمومي، بهداشت عمومي، بيماري‌هاي شغلي، بهداشت حرفه‌اي و پزشكي و كارشناسان اين مجموعه در جلوگيري از آلودگي، سلامت غذايي، جلوگيري از آلودگي مطب‌ها و بيمارستان‌ها وظيفه خود را انجام داده و اين در حالي است كه شوراي عالي حفاظت كه موظف به اجراي بهتر قانون كار است، بايد ايمني و تربيت نيروي متخصص را در كنار موضوعاتي مانند محيط‌زيست و سلامت شغلي پيگيري مي‌كرد.
وي با اشاره به اينكه صنعت نفت نيز با وجود تعداد زياد تلفات شغلي تا كنون نسبت به تربيت نيروي متخصص در بخش ايمني نفت در حالي كه در قانون هم پيش‌بيني شده و ماهيت اين صنعت هم ايجاب مي‌كند تلاشي نكرده، افزود: طي تحقيقاتي كه در سال 69 در صنعت نفت خوزستان براي نخستين بار توسط انجمن علوم ايمني ايران به منظور شناخت عوامل حادثه در كشور انجام شد، مشخص شد كه در بروز حوادث، عوامل انساني از عوامل تكنولوژيكي موثرترند.
الهي ادامه داد: براساس اين تحقيقات، 30 درصد عوامل بروز حادثه، تكنولوژيكي و 70 درصد آنها به عوامل انساني و مشغوليات ذهني اعم از مشكلات خانوادگي و اقتصادي، رفتار ناصحيح مديريت، پرسنل با هم و رده‌هاي بالا و پايين است كه باعث مشغول شدن ذهن آنها و بروز حادثه مي‌شود.
رئيس انجمن علوم ايمني ايران نقش سازمان‌ها را نيز در بروز حادثه بسيار پررنگ دانست و افزود: تحقيقات نشان داده كه حدود 60 درصد تقصيرات متوجه سازمان‌ها است كه دليل آن جنگ و انقلاب و عدم رشد سازمان‌ها از نظر مديريتي و عدم فراهم كردن آسايش و آرامش بود.
به گفته وي، آمار حوادث در صنايع تا سال 80 مرتبا افزايش داشته و پس از شناخت عوامل حادثه در تحقيقات از مناطق نفت‌خيز رو به كاهش گذاشته است.
الهي با تاكيد بر اينكه خسارت‌ها فقط هزينه‌هاي قابل رويت نيستند و هزينه‌هاي غيرقابل رويت و غيرمستقيم مثلا خانواده‌هاي صدمه ديده و عزيزان از دست رفته در جريان حوادث، خسارات به مراتب بيشتري به جامعه وارد مي‌كنند، تصريح كرد: هزينه براي ايمني نوعي سرمايه‌گذاري به همراه بهره‌وري است و هزينه‌اي نيست كه تلف شود.
وي توضيح داد: اگر چشم‌انداز پنج ساله و 20 ساله كشور محقق شود، اما به دليل نبود ايمني و استاندارد همانگونه كه در گذشته در كشور اتفاق افتاده، بر اثر يك زلزله 3/6 ريشتري، در 13 ثانيه 90 درصد سازه‌ها از بين برود و 50 هزار كشته و 300 هزار معلول به جا بماند سرمايه و نيروي انساني ملي به هدر رفته است و به نقطه اول باز گشته‌ايم.
الهي اظهار اميدواري كرد: با حمايت استانداري و پشتيباني مالي صنايع خوزستان بتوان در مرحله نخست براي هر شاخه از صنعت حداقل چهار نفر را براي گذراندن دوره‌هاي تخصصي كوتاه مدت ايمني بورسيه و با توجه به نبود متخصص در كشور و منطقه نياز استان، كشور و حتي منطقه را تامين كرد.
بنيانگذار انجمن علوم ايمني ايران اظهار داشت: اين انجمن در راستاي اهداف خود هر سال اقدام به برگزاري همايش‌ها و كارگاه‌ها به منظور آشنايي با مقوله ايمني مي‌كند كه امسال نيز به مناسبت هفته ايمني و آتش‌نشاني 5 مهر ماه در شركت توسعه نيشكر، هفت مهرماه در سازمان آب و برق خوزستان و 14 مهرماه در پتروشيمي سمينارهايي از سوي اين انجمن برگزار مي‌شود.