HSE و بهداشت حرفه ای

کالیبراسیون گاز متر خشک به وسیله گاز متر تر کالیبره شده

مقدمه :

گاز متر تر :

از یک ظرف استوانه ای شکل تشکیل شده است که درون آن یک طبلک چهار قسمتی وجود دارد و در آب نیمه غوطه ور است . در مرکز و محیط هر بخش (اتاقک) یک سوراخ وجود دارد هوا از مرکز وارد شده و ا ز سوراخ محیطی خارج می شود هوایی که وارد اتاقک می شود باعث سبک شدن آن شده و اتاقک را به سمت بالا حرکت می دهد . پر و خالی شدن متناوب اتاقک ها باعث گردش طبلک می شود. در اینجا هوا در واقع جایگزین مایع می شود و در مرحله ی بعد عمل عکس انجام می شود

تعداد گردش طبلک متناسب است با حجم هوایی که از گاز متر عبور کرده است . وسیله دارای صفحه مدرج است که نتیجه را توسط عقربه ای که حرکت دارد بر حسب واحد حجم بیان می کند گاهی نتیجه به صورت دیجیتال ارائه می شود . برای کالیبره کردن گاز متر تر از بطری ماریوتی یا اسپیرومتر استفاده می شود .

گاز متر خشک :

گاز متر خشک شبیه کنتور گاز خانگی است این وسیله دارای دو کیسه است که به هم متصل می باشند و یک سیستم شمارش دارند وقتی هوا وارد دستگاه می شود کیسه ها به تناوب پر و خالی میشوند تعداد پر و خالی شدن کیسه ها به وسیله سیستم شمارنده تعیین می شود و به صورت حجم بیان می شود. این وسیله برای اندازه گیری فلوی عبوری در گستره ی 5 تا 5000 لیتر در دقیقه مناسب است .گاز متر خشک برای فلو های پایین دقت مطلوبی ندارد. برای کالیبره کردن آن از گاز متر تر کالیبره شده استفاده می شود .

کالیبراسیون گاز متر خشک بوسیله گاز متر تر کالیبره شده :

بخش خروجی گاز متر تر به بخش ورودی گاز متر خشک وصل شده و خروجی گاز متر خشک نیز به یک پمپ نمونه بردار متصل می شود. قبل از روشن کردن پمپ بایستی اعداد اولیه بر روی گاز متر تر و خشک یادداشت گردد آنگاه پمپ را روشن نموده و پس از یک تا دو دقیقه اعداد ثانویه یادداشت می شوند سپس ضریب تصحیح گاز متر خشک به صورت ذیل محاسبه می گردد .

Kُ  =  K (A2-A1)

           (B2-B1)

 : ضریب تصحیح گاز متر خشکKُ

   : ضریب تصحیح گاز متر تر K

عدد ثانویه گاز متر تر : A₂

: عدد اولیه گاز متر تر  A₁

:  عدد اولیه گاز متر خشک B₁

 : عدد ثانویه گاز متر خشک B₂

............................................................. (2)

هدف آزمایش

هدف آزمایش کالیبره نمودن گاز متر خشک به وسیله گاز متر تر کالیبره شده می باشد. پس از انجام  آزمایش به روشی که در شرح آزمایش خواهد آمد ضریب خطای گاز متر خشک را محاسبه نموده و برای کار با این گاز متر در محیط کار نتیجه نشان داده شده توسط گاز متر خشک را در ضریب تصحیح آن ضرب می کنیم تا مقدار واقعی اندازه گیری شده را به دست آوریم .

وسایل مورد نیاز :

گازمترتر کالیبره شده - گاز متر خشک -پمپ نمونه بردار - لوله رابط - فیلتر تصفیه هوا

شرح آزمایش

مدار کالیبراسیون را به روشی که در عکس نشان داده شده می بندیم و در آن خروجی هوای گاز متر تر را به ورودی گاز متر خشک و خروجی گاز متر خشک را به پمپ نمونه برداری وصل می کنیم

مراحل کالیبراسیون

1- پس از بستن مدار کالیبراسیون از عدم وجود نشتی در آن اطمینان حاصل می کنیم

2- پمپ را برای مدتی کوتاه روشن نموده تا هوا در مدار جریان یافته و سپس آن را خاموش می کنیم

 3- مقدار اولیه ای که عقربه ی گاز متر ها نشان می دهد را یادداشت می کنیم

4- پمپ را برای زمان مشخص مثلا دو دقیقه روشن می کنیم

5- مقدار ثانویه که عقربه ی گاز متر ها نشان می دهد را یادداشت می کنیم

6- با استفاده از مقادیر اولیه و ثانویه هر یک از گاز متر ها و ضریب تصحیح گاز متر تر کالیبره شده ضریب تصحیح گاز متر خشک را بدست می آوریم

آزمایشات  به دو شکل زیر انجام داده شد:

1- استفاده از گاز متر تری که بر روی ورودی هوای آن فیلتر تصفیه هوا نصب شده

2-استفاده از  گازمترتر بدون فیلتر

محاسبات :

آزمایش با گازمترتر فیلتردار:

 کلKُ = kُ1 +kُ2 =1/065

                2

آزمایش با گاز متر تر بدون فیلتر:

 کلKُ = kُ1 +kُ2 =1/125       

                2

کاربرد ضریب تصحیح :

طبق آزمایش بالا مقداری که دستگاه گاز متر خشک نشان میدهد دارای خطا است . برای اینکه آزمایش ما با این گاز متر درست و صحیح باشد مقداری که دستگاه نشان میدهد را در ضریب تصحیح به دست آمده ضرب میکنیم تا مقدار واقعی حجم هوای اندازه گیری شده به دست آید .

نتیجه گیری :

دستگاه استاندارد میانی و ثانویه بعد از مدتی دارای خطای دستگاهی می گردند ( به خاطر تعمیر دستگاه ، تعویض قطعه ای از آن و یا دفعات استفاده و ایجاد خطا در آن ) . این خطا به وسیله کالیبراسیون این دستگاه ها با دستگاه های استاندارد اولیه و میانی کالیبره شده و به دست آوردن ضریب تصحیح آن بر طرف می شود