نحوه ترکیب وطراحی کارخانه از نظر ایمنی
نحوه ترکیب و طراحی کارخانه از نظر ایمنی
کارخانه به صورت طولی طراحی گردیده است وبه همی
ن دلیل جهت نقل وانتقال مواد ومدارک اداری بین واحدهای مختلف زمان زیادی صرف می شود. وبااستفاده ازوسائل نقلیه ویژه انجام می گیرد. به عنوان مثال برای انتقال مدارک از یک واحد به واحددیگراز دوچرخه هایی که قبلاًتدارک وتهیه شده است، استفاده می نمایند.
بعدازورودبه کارخانه درسمت چپ، انبارمحصولات تایروانبارمحصولات فرآورده ها، کارگاه های تولیدی قطعاتی قالبی، شیلنگ سازی، واحدآزمایش، واحد تکنیکال، کارگاه پخت تایر، قسمت کلندرودرنهایت بنبوری جدید(انگلیسی) می باشد. درقست راست ابتدانگهبانی، ساختمان مدیریت، کارت زنی، رستوران، قسمت های اداری، مسجد، تراش کاری، آهنگری، مجموعه ورزشی شرکت،رختکن ها، قسمت تولیدی بیدوایر، ساخت وپخت تیوب طبیعی، بسته بندی، آتش نشانی، واحدمدیریت تولید، واحدفنی مهندسی، واحدطرح وبرنامه وژنراتورقراردارند.
موقعیت اجتماعی واقتصادی شرکت درمنطقه
کارخانه ایران یاسا، بادراختیارداشتن درصدویژه ای ازبازارتایر های موتوری ودوچرخه ای و همچنین تولیدانواع فرآورده های لاستیکی باکیفیت مطلوب، جایگاه خاصی رادراقتصادکشوربه خوداختصاص داده است.
بازارمصرف محصولات تایردرکشوربه حدی گسترده می باشدکه باوجودکارخانجات متعددماننددنا، البرز، بارز، ایران تایر، کویرتایریزدوغیره، هنوزهم محصولات متعددی راتولیدکرده وجایگاه ویژه ای راازنظر صادرات دربازاربه خوداختصاص داده است.
واین مسئولیت برعهده شرکتهای ساخت تایراست که باتولیدفراوان وباکیفیت مناسب انواع تایر، کشورراازنظرواردات این محصول بی نیازسازند. شرکت ایران یاسا باتحت پوشش قراردادن تعداد1200نفرازپرسنل فعال منطقه ، ازلحاظ کاهش بیکاری نقش عمده ای رادرمنطقه ایفا می کند. این شرکت همچنین کانونی برای تجمع ومراجعه دانش پژوهان ودانشجویان برای تحقیق و پژوهش درامر ایمنی و بهداشت وتولیدفرآورده های لاستیکی وغیره می باشد. که بایدازمسئولان محترم شرکت کمال تشکروقدردانی رابه عمل آورد.
ماشين‌آلات كارخانه
به طور كلي اين ماشين آلات در سه گروه تقسيم‌بندي مي‌شوند كه عبارتند از:
- ماشين‌آلات توليد
- ابزار دستي
ماشين‌آلات توليد در اين كارخانه به ترتيب اولويت عبارتند از:
1- پرس پخت
2- دستگاه ميل
3- دستگاه اكسترودر
4- دستگاه درام ساخت تاير
5- دستگاه كلندر
6- دستگاه اسپلاير
7- دستگاه برش بيد
8- دستگاه گيوتين
9- دستگاه غلطك خاردار
10- دستگاه كش زن
ابزار آلات دستي كه در اين كارخانه استفاده مي‌شوند عبارتند از:
1- قيچي
2- چاقو
3- كاردك
4- تيغ
ماشين‌آلات توليد
پرسهاي پخت: اين پرسها شامل: پرسهاي پخت تاير، پرس پخت تيوپ، پرس پخت كفي، پرس لوله خرطومي است. اين پرسها از نوع هيدروليكي و تك پربه مي‌باشند. در اين پرسها اعمال شكل‌دهي ولكانيزاسيون لاستيك صورت مي‌گيرد.
عيب اين حفاظ در اين است كه در صورت برداشته شدن آن، پرس كار مي‌كند لازم است حفاظ به صورتي با سيستم راه‌اندازي پرس در ارتباط باشد كه در صورت برداشته شدن به هر علتي، پرس از كار نيافتد.
حفاظ گذاري در پرسهايي كه قديمي‌تر هستند بسيار ضروري است چون در حال حاضر حفاظ ندارند.
در پرس پخت كفي كه تغذيه پرس از دو طرف، توسط دو كارگر و در حين حركت پرس انجام مي‌گيرد. عمل راه‌اندازي دستگاه پرس توسط يك شستي مي‌باشد كه توسط كارگر كنترل ميشود. بهتر است كه در مورد اين پرس تغذيه دو طرف در كليد راه‌اندازي وجود داشته باشد تا احتمال خطر به حداقل برسد.
دستگاه ميل
روي اين دستگاه عمل نرم كردن كامياند اجام مي‌گيرد. براي نرم كردن كامياند بر درجات مختلف از سايزهاي مختلف استفاده ميشود.
راه‌اندازي دستگاه ميل با يك دكمه و دو اهرم همزمان با هم انجام ميشود. براي متوقف كردن ميل از دو دكمه كه در دو سطح جانبي دستگاه قرار دارند استفاده ميشود.
اين دكمه‌ها به صورت منفرد عمل مي‌كنند ممكن است وقتي كه يك نفر دستگاه را روشن مي‌كند، دست نفر دوم در منطقه خطر باشد بهتر است دستگاه داراي كليد راه‌اندازي در نزديكي منطقه عمل باشد و راه‌اندازي دستگاه با عمل كردن همزمان اين كليدها و اهرمها صورت گيرد. در صورت عملي نبودن اين كار بايد روشن كردن دستگاه، با اطلاع و هماهنگي كارگران ميل صورت بگيرد اين مسئله بايد به كارگران آموزش داده شود.
دستگاه اكسترودر
در اين دستگاه تغذيه به صورت خودكار است و منطقه عمل و قسمتهاي انتقال نيرو كاملاً محفوظند.
دستگاه درام ساخت تاير
استوانه‌اي است كه حول محور افقي مي‌چرخد، خود استوانه از چند قطعه تشكيل شده است كه متحرك بوده، امكان تغيير قطر استوانه را براي خارج كردن آسان تاير ساخته شده از درام فراهم مي‌كند. راه‌اندازي دستگاه با پدالها انجام ميشود. بعضي پدالها حافظ سكو مانند دارند و برخي ديگر فاقد آن مي‌باشند.
دستگاه كلندر
براي تهيه لايه از اين دستگاه استفاده ميشود. اين دستگاه از تعداد زيادي غلطك تشكيل شده است كه كار كشيدن و يكنواخت لايه استفاده ميشود.
پانتراك
وسيله‌اي اس براي جا به جا كردن تر، تيوپ، اين وسيله از چندين صفحه سيني مانند كه به صورت موازي و افقي با فاصله كمي روي هم قرار گرفته‌اند،تشكيل شده است. صفحات توسط دو فنر كه دو گوشه سيني را به ميله‌هاي عمودي نگه‌دارنده، متصل مي‌كند، جابجا مي‌شوند و به سمت بالا حركت مي‌كنند و در اثر نيروي وزن سر جاي خود به حالت افقي قرار مي‌گيرند.
در اين وسيله احتمال در رفتن فنر و افتادن سيني بر روي دست كارگر هنگام پر كردن سيني وجود دارد، پس لازم است فنرها به طور مرتب از نظر سالم بودن بازرسي شوند.
از آنجايي كه اين وسيله حتي در صورت خالي بودن نيز سنگين است، بنابراين چرخها بايد از نظر سالم بودن كنترل شوند.
ليفتراك
در انبارها و بنبوري براي جابجا كردن قطعات سنگين مورد استفاده قرار مي‌گيرند. رانندگان ليفتراك بايد گواهينامه اين كار را داشته باشند.
جرثقيل سقفي
در بعضي موارد براي جابجا كردن بارهاي سنگين از جمله رول‌هاي پارچهؤ نخ و لايه از جرثقيل‌هاي سقفي استفاده ميشود.
در اين وسايل بايد ميزان بار مجاز از طرف كارخانه سازنده بر روي آنها حك شده باشد و كاركنان با اين وسايل، از اين حدود اطلاع داشته باشند.
لاازم است بازرسي‌هاي فني، هر روز توسط متصدي دستگاه انجام گيرد (و يا حداقل هفته‌اي يكبار) اين جرثقليها داراي ترمزهاي حفاظتي هستندو اين ترمزها بايد طوري تعبيه شوند كه بتوانند باري معادل يك برابر و نيم ظرفيت مجاز بالابر را نگهداري كنند.
چرخ دستي
اين وسيله سبد مانند بوده و از آن براي جابجا كردن كامياند، تيوپ، تاير استفاده ميشود و براي استفاده راحت‌تر از اين وسيله چرخها بايد كاملاً سالم بوده و داراي لنگي نباشد.
وسايل حمل و نقل
نوار نقاله در برخي فرايندها ماندن پروفايلينگ، تيوپ، برش لايه و پخت تاير از نوار نقاله استفاده ميشود.
در پروفايلينگ تعدادي از اين نقاله‌ها بالاسري هستند و دور از دسترس كارگران است. در قسمت پخت تاير نيز از نقاله‌هاي بالاسري براي ارسال تايرها به قسمت بازرسي استفاده ميشود.
در ساير نوار نقاله‌ها كليه قسمتهاي گردنده داراي حفاظ هستند.
راه‌اندازي و توقف آنها نيز با كليد مخصوص هر قسمت از نوار صورت مي‌گيرد.
خط توليد
كارخانه لاستيك سازي ايران ياسا توليدات مختلفي دارد كه برحسب توليد به واحدهاي تاير، تيوب، فرآورد شيلنگ و دستكش تقسيم ميشود كه همه اين واحدها از بخش بنبوري كه بخش ما در كارخانه مي‌باشد تغذيه مي‌شوند.
بخش‌هايي كه در ساخت تاير فعاليت دارند عبارتند از:
بنبوري، اسپردينگ، كلندرينگ، پروفايلينگ، بيدواير، ايربگ و بلادر، ساخت تاير و پخت تاير.
همچنين بخشي بنام ركليم در كارخانه فعاليت دارد كه بازيافت ضايعات را برعهده دارد.
تشریح فرآیند تولید
جهت تولیدتمام محصولات لاستیکی وغیره نیازمندیک ماده اولیه به نام کامپاند هستیم. که این کامپاندهای موردنیازجهت ساخت محصولات ازجمله تایردرواحدهایی به نام بنبوری ساخته می شود. (بنبوری دستگاهی است که تولید کامپاندرابرعهده دارد. )
فرآیند تولید تایر
پروفایلینگ
این قسمت دارای 4خط تولید ترد می باشدکه ازسایزهای مختلف وبرای تایرهای گوناگون تولیدمی شود. تردعمده ترین قسمت تایراست. این قسمت که قسمت رویه خارجی لاستیک است، درهرکشور متناسب با شرایط آب وهوایی آن کشورساخته می شود.
واحدپروفایلینگ دارای خطوط کلندر(برای تولیدات مخصوص تایرفرغونی ودوچرخه ای )اکسترودر4.5اینچی، اکسترودر6اینچی قدیمی و6اینچی جدیدمی باشد. کامپاندبدست آمده درقسمت بنبوری بعدازحمل توسط لیفتراک به این قسمت آورده می شودوبه وسیله لیفتراک دستی به روی میل مخصوصی که ازدوغلطک بزرگ است، که به وسیله بخار، گرم می شودریخته می شود.
این کامپاندها ازاین میل که به میل 22اینچ معروف است، به وسیله نوارنقاله به میل 18اینچ می رودکه کارآن گرم نگه داشتن کامپانداست. که ازاین میل هم به وسیله نقاله به دستگاه استرینررفته ودرروی این دستگاه تیغه ای نصب شده است که این کامپاند رابه عرض تقریباً5سانتیمتربرش می دهد واین نواربه دهانه اکسترودر(اکسترودریک تبدیل کننده است )واردشده وازقسمت دیگر به صورت دلخواه که قبلاًطراحی شده است خارج می شود که
قسمت اصلی این دستگاه جلوی آن است که روی آن قالبDie بسته می شود، تاموادبه صورت دلخواه بیرون بیاید (دوچرخه ای یاموتوری ).
وپس ازعبورازآب به وسیله فن مخصوصی که نصب گردیده خشک شده وتوسط تیغه مخصوصی برای هرسایز لاستیک، برش می خورد. وروی چرخهای مخصوصی که حاوی پارچه های برزنتی است قرارداده می شود. محصول بدست آمده تردنام داردکه به قسمت انبارفرستاده می شود.
بیدوایر
این قسمت یکی دیگرازقسمتهای مهم تولیدتایراست. درواقع ستون اصلی هرلاستیک، قسمت بیدآن است. که این محصول درقسمت بیرونی گرینها نصب می گردد. وبرای فرم دادن به شکل اصلی لاستیک می باشد. قسمت بیدوایرحاوی 3دستگاه می باشد:
-1ایوانی، که فقط برای تایرهای موتوری است.
-2پروژه ای ، که برای دوچرخه ای وموتوری است.
-3قدیم، که اسکوتری (مثل تایرموتوروسپا)وفرغونی رامی زند.
ابتداسیمهای فولادی به قطر0.99میلیمتربا پوشش مسی، به وسیله قرقره های مخصوصی وارددستگاه می شوندکه تعدادرشته سیمهابرای هرنوع فرآورده لاستیکی متفاوت است.
ازسمت دیگردراین قسمت کامپاندواردسیم می شود، وباسیمهای فولادی ترکیب شده وبه وسیله یک رشته پیوسته ای ازسمت دیگرخارج شده وبه قسمت برش برده می شود که مابین دستگاه برش وتولیدبیدیک استک، برای ذخیره رشته تولیدی قرارداده شده است.
محصول بدست آمده بعدازپیچیده شدن به روی فورمر، برای سایزهای مختلف برش خورده و توسط اپراتورمربوطه دو سرآن به وسیله چسبهای مخصوصی که ازترکیب پارچه وکامپانداست، چسبیده می شود. درقسمت بعدی، بیدهای بدست آمده رادرمحلولی که حاوی آب وپودراستتات روی واکسیداست، قرارداده می شود. وپس ازگذشت مدت زمانی ازآن خارج می شودوبه صورت دسته های 100تایی بسته بندی شده وبه قسمت انباربیدتحویل داده می شود.
کلندروبرش لایه
این واحدازجمله پیشرفته ترین واحدهای تولیدی است. که حاوی یک دستگاه تمام اتوماتیک ساخت کشورآلمان می باشد. که لایه های نخی داخل لاستیکها راتهیه می کند. که هدف ازبکاربردن این نخها درلاستیک به جهت افزایش مقاومت تایرهامی باشد.
در این قسمت ابتداکامپاندفاینال راوارددستگاه میل می کنندو پس ازگرم شدن وارددستگاه میل دوم می شودتانرم شود. هنگامیکه کامپاندنرم شد، توسط دستگاه به دونوارچندسانتی برش خورده وتوسط هدایت کننده اتوماتیک بانوارنقاله وارددستگاه کلندرمی شود.
ازقسمت دیگراین دستگاه هم کوردهای نایلونی وارددستگاه می شودکه این کوردها به صورت رولهای بزرگی ازکشور ترکیه خریداری می شودکه ازنظرتار،دارای مقاومتی زیادوازنظرپودداری مقاومتی ضعیف است. که این ازآن جهت است که قابل برش خوردن ازعرض باشد. که این کوردها ابتداواردیک استک بزرگ که درابتدای دستگاه است می شودتابه هردلیلی که هر قسمت ازدستگاه متوقف شد، قسمتهای بعدی دچاربیکاری نگردد.
وبه جهت جلوگیری ازچروک شدن کوردهای نایلونی واردغلطکهای اتوکننده می شود. دراین هنگام کامپاندنرم شده توسط کوردهای نایلونی، ازدوطرف احاطه شده وباهم آغشته می گردندکه بدین ترتیب لایه نخی مخصوصی تایربدست می آید.
این لایه ها به همراه پارچه مخصوص برای جلوگیری ازچسبیدن کوردها به صورت رول درمی آیند وبه قسمت برش لایه تحویل داده می شود. رولهای تحویلی به برش لایه، بعدازگذشت مدت زمانی معین با جرثقیل به پای دستگاه برش آمده تا آماده برش خوردن شود.
بعدازحمل ونصب رولهابه روی دستگاه برش ابتدا باید پارچه هاازکامپاند جداشودکه این بدین صورت است که یک قرقره درزیردستگاه نصب گردیده وپارچه راجمع می کندوقسمت کامپاند ازلابه لای غلطکها ی مخصوص عبورداده می شودتادرقسمت برش دارای چین وچروک نباشدوبه قسمت گیوتین (برش)هدایت داده می شود. برش کوردهابه صورت عرضی وزاویه دار می باشد.
علت این زاویه داربودن، آن است که استحکام لایه های نخی بیشتراست. این لایه هاپس ازبرش به روی نوارنقاله می افتد وتوسط اپراتوربه دوریک مقره به همراه پارچه مخصوصی جمع آوری می گردد. وتاریخ ونوع آن مشخص می شودوسپس به انبارمیانی فرستاده می شودتااز آن طریق به قسمت مونتاژتحویل داده شوند.
اسپردینگ
کامپاندفاینال بدست آمده درقسمت بنبوری،به همراه بنزین درزمان معین دردستگاه میل مخلوط می گردد. که درنتیجه آن خمیرپلاستیکی حاصل می شود. وزن کامپاند ومقدار بنزین درزمان اختلاط آنها ازطریق اسپک تکنیکال ارائه می گردد. واپراتورمربوطه با توجه به اسپک خمیر لاستیکی مخصوص اسپرد رابدست می آورد.
این خمیرهمراه باپارچه مخصوصی که یک طرف آن نایلونی می باشد، اسپردمی شود. برای این کارابتداپارچه رابین دوغلطک که روی آن خمیر پلاستیکی قراردارد، عبورمی دهند.
به این ترتیب پارچه درحال عبوراز غلطک باخمیر پلاستیکی مخلوط می شود. وسپس برروی یک غلطک بزرگتر که دردرون آن بخارآب است هدایت می گرددکه حرارت این دستگاه باعث تبخیر شدن بنزین روی خمیرلاستیکی می گرد. پارجه اسپردشده، مجدداً ازغلطک بزرگتری عبور می کند. سپس برروی قرقره مخصوص به همراه یک لایه نایلونی برای جلوگیری از چسبند گی استک می شود. وبعداززمان معینی به واحدمونتاژتحویل می گردد.
مونتاژوگرین
تمام محصولات تولید شده درمراحل قبلی پس ازبازرسی وتأیید کیفیت وارداین قسمت می گردند.
تيوب:
بعد از اضافه شدن مواد فوق كامپاند حاصل وارد دستگاه نواركن شده بصورت نوار در مي‌آيد و اين نوار را از يك صافي عبور داده ميشود تا اجسام خارجي موجود در آن گرفته شود. در مرحله بعد نوار مجدداً توسط ميل كوچكتري آسياب شده و به اكسترودر منتقل ميشود تا شكل تيوب بخود بگيرد. دستگاه اكسترودر مجهز به قسمتي است كه پودر تالك از مخزن مخصوصي با فشار وارد آن شده و به داخل تيوب پاشيده ميشود. نقش پودر تالك جلوگيري از چبندگي است. تيوب حاصل سپس وارد حوضچه‌اي شده، سرد ميشود. سپس توسط تيغه‌اي در اندازه مورد نظر بريده ميشود. در مرحله بعد توسط پانچ جهت نصب ولو در محل معين سوراخ ميشود. ولوهاي آماده در قسمتي از سالن آغشته به چسب مي‌شوند و توسط بنزين در محل پانچ شده چسبانده مي‌شوند.
مرحله بعدي چسباندن دو سر تيوب توسط دستگاه Splicer است كه با گرم كردن، دو سر تيوب را به هم مي‌چسباند.
سپس جهت شكل‌گيري تيوبها را داخل قالب‌هاي چوبي قرار مي‌دهند و توسط جريان هواي فشرده آن را باد مي‌كنند و در خاتمه آنها را داخل پرسها قرار مي‌دهند و ولو آنها را به لوله بخار آب وصل مي‌كنند كه از داخل و خارج پخت مي‌شوند. شرايط لازم جهت پخت درجه حرارت 250 درجه سانتي‌گراد و فشار 10 اتمسفر در مدت زمان 5-5/3 دقيقه است. بعد از پخت پرسها بطور اتوماتيك باز شده و تيوبها از پرس خارج مي‌شوند. در پايان تيوبها با وارد كردن هوا به داخل آنها مورد آزمايش قرار مي‌گيرند.
ركليم:
بخش ركليم درواقع بخش بازيافت ضايعات لاستيك است كه از واحدهاي ديگر به اين بخش انتقال داده مي‌شوند. در اين بخش ضايعات لاستيكي بدون نخ و سيم توسط دستگاه خردكن خرد شده و در آسياب به پودر تبديل مي‌شوند. اين پودر توسط مواد شيميايي احياء مي‌شوند. مخلوط اين مواد و ضايعات پودر شده وارد ظرفهاي مكعب مستطيل شكل شده و فشرده مي‌شوند و سپس وارد اتوكلاو شده و تحت فشار 5 اتمسفر در مدت 5 ساعت پخت مي‌شوند. بعد از پخت قطعات در معرض هوا قرار گرفته، خنك مي‌شوند و توسط ميل به ورقه تبديل مي‌گردند.